Η ομιλία του περιστεριώτη Βουλευτή της «Νίκης» Ανδρέα Βορύλλα στην Ολομέλεια της Βουλής Σ/Ν Υπ. Οικονομίας και Οικονομικών στις 30/10/2024.

«Με την κύρωση της εν λόγω απόφασης, στόχος είναι η ενεργός συμμετοχή της χώρας μας στις αποφάσεις του ΔΝΤ, οι οποίες αποσκοπούν στην ενίσχυση της χρηματοδοτικής του ικανότητας για την ανταπόκρισή του στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι χώρες μέλη του.

Ως κόμμα δεν είμαστε οπαδοί του απομονωτισμού, οπότε καταρχήν συμφωνούμε με την Κύρωση της  Απόφασης, δεδομένου ότι στόχος είναι η ενεργός συμμετοχή της χώρας μας στις αποφάσεις του ΔΝΤ.

Δυστυχώς όμως η πραγματικότητα είναι πως η χώρα μας ποτέ δεν είχε ενεργό συμμετοχή στις αποφάσεις του ΔΝΤ, με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων.

Δεν θα πρέπει η συμμετοχή της χώραW μας να εξαντλείται στην Κύρωση Αποφάσεων σαν την παρούσα, που οδηγούν απλά στην αύξηση του μεριδίου συμμετοχής της Ελλάδας κατά ένα δισεκατομμύριο διακόσια δέκα τέσσερα εκατομμύρια πεντακόσιες χιλιάδες Ειδικά Τραβηκτικά Δικαιώματα [1.214,5 εκ. ΕΤΔ (SDR)], δηλαδή την καταβολή του ποσού των 1,5 δις ευρώ περίπου.

Η όλη διαδικασία της Κύρωσης της εν λόγω Απόφασης δείχνει πως η χώρα μας έχει ρόλο απλού παρατηρητή εντός του ΔΝΤ, χωρίς φωνή και προτάσεις, χωρίς συμμαχίες, χωρίς ενεργή συμμετοχή στην χάραξη των πολιτικών του.

Και αν αναρωτιόμαστε τι δράσεις θα μπορούσαμε να αναλάβουμε, θα καταθέσω στην Βουλή την έκθεση του Ανεξάρτητου Γραφείο Αξιολόγησης του ΔΝΤ, με τίτλο «THE IMF AND THE CRISES IN GREECE, IRELAND, AND PORTUGAL», η οποία ποτέ δεν αποτέλεσε θέμα συζήτησης στην Βουλή, ούτε γνωρίζουμε τι ενέργειες ανέλαβε η χώρα μας μετά την δημοσίευσή της στα όργανα εντός του ΔΝΤ.

Στην έκθεσή του το Ανεξάρτητο Γραφείο Αξιολόγησης του ΔΝΤ, εντόπισε ευθύνες τόσο στις πρώην διοικήσεις του ΔΝΤ για τις πολιτικές επιλογές χρηματοδότησης της Ελλάδας, όσο και στους οικονομολόγους – τεχνοκράτες του Ταμείου για τις λάθος εκτιμήσεις τους σχετικά με την ύφεση και την ανεργία στην χώρα μας.

Φωτογραφίζοντας τις επιλογές του πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ, Dominique Strauss-Kahn, το Γραφείο χαρακτηρίζει ως λάθος την πολιτική απόφασή του να χρηματοδοτήσει το 2010 την Ελλάδα  με ποσό μεγαλύτερο από αυτό που της αντιστοιχούσε.

Ειδικά μάλιστα λόγω του ότι η υπέρογκη χρηματοδότηση έγινε χωρίς να έχει προηγηθεί αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, επειδή, όπως αναφέρει η έκθεση, “η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΚΤ και κάποια κράτη-μέλη ήταν αντίθετα”!

Σε τεχνοκρατικό επίπεδο η έκθεση του Γραφείου φωτογραφίζει εμμέσως πλην σαφώς, τον Poul M. Thomsen και την ομάδα του στο Ταμείο,  που το 2009 εκτιμούσαν ότι η σωρευτική ύφεση έως το 2012 θα έφτανε το 5,5%, ενώ τελικά εκτινάχθηκε στο 17%. “Ακολουθώντας τις λανθασμένες εκτιμήσεις για την ανάπτυξη, έπεσαν έξω και οι εκτιμήσεις για την ανεργία. Το ποσοστό ανεργίας το 2012 ήταν 25%, έναντι πρόβλεψης για 15%“, σημειώνει το Γραφείο και προσθέτει ότι “οι συνέπειες μετάδοσης της κρίσης δεν ποσοτικοποιήθηκαν αυστηρώς ούτε συζητήθηκαν διεξοδικά στο εσωτερικό του Ταμείου“.

Στην ίδια έκθεση, μεταξύ άλλων τονίζονται τα εξής:

• Το υπ’ αριθμόν ένα λάθος ήταν ότι το ΔΝΤ δεν επέμεινε για αναδιάρθρωση του χρέους προτού ξεκινήσει το πρόγραμμα.

Εφόσον δεν έγινε αναδιάρθρωση του χρέους προτού χρηματοδοτηθεί η Ελλάδα από το Ταμείο, το Γραφείο αποφαίνεται πως θα έπρεπε να είχε ζητήσει από τους Ευρωπαίους μεγαλύτερη χρηματοδοτική στήριξη προς την Ελλάδα.

• Η αναδιάρθρωση χρέους που έγινε με το “κούρεμα” των ομολόγων που κατείχε ο ιδιωτικός τομέας (PSI) το 2012 έγινε με μεγάλη καθυστέρηση και το καθαρό όφελός της δεν ξεπέρασε τα 85 δισ. ευρώ (έναντι μεικτού οφέλους 200 δισ. ευρώ), μέγεθος που κρίνεται ανεπαρκές από το Γραφείο.

• Η στρατηγική διάσωσης που υιοθετήθηκε ήταν εξαιρετικά παρακινδυνευμένη και η προσαρμογή που επιβλήθηκε στη χώρα μας ήταν υπερβολικά εμπροσθοβαρής, κυρίως επειδή έπρεπε να αποκλιμακωθεί ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ από το 2013.

• Μολονότι το ρίσκο μετάδοσης της κρίσης διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη λήψη της απόφασης για συμμετοχή του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα, την ίδια στιγμή οι συνέπειες μετάδοσης της κρίσης δεν ποσοτικοποιήθηκαν αυστηρώς ούτε συζητήθηκαν διεξοδικά στο εσωτερικό του Ταμείου. Σε άλλο σημείο επισημαίνεται ακόμα ότι η διεθνής κοινότητα θα έπρεπε να είχε επωμιστεί, τουλάχιστον εν μέρει, το κόστος της παρέμβασης ώστε να μη διαχυθεί η κρίση, κάτι που δεν έγινε.

• Οι υπερβολικά φιλόδοξες προβλέψεις που έκανε το ΔΝΤ αρχικά και οι οποίες στην πράξη δεν έβγαιναν αληθινές είχαν ως αποτέλεσμα να γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη η επίτευξη των στόχων. Ενδεικτικά, γίνεται αναφορά στην υπεραισιόδοξη εκτίμηση του ΔΝΤ ότι τα έσοδα από τις ιδιωτικοποιήσεις θα φτάσουν τα 50 δισ. ευρώ από τα 12,5 δισ. που αρχικά είχαν υπολογιστεί. Το Γραφείο παραδέχεται ότι αυτή η χαοτική διαφορά οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην προσπάθεια των τεχνοκρατών του ΔΝΤ να δείξουν ότι “βγαίνουν τα νούμερα” σε σχέση με τη βιωσιμότητα του χρέους και τους δημοσιονομικούς στόχους.

•  Δεν δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στο γεγονός ότι η Ελλάδα ως μέλος μίας νομισματικής ένωσης δεν είχε δυνατότητα ευελιξίας, καθώς η συμμετοχή της δημιουργούσε περιορισμούς για οποιαδήποτε  εναλλακτική στρατηγική.

• Το ΔΝΤ χρειάστηκε μήνες για να συνειδητοποιήσει ότι η διοικητική ικανότητα της Ελλάδας ήταν πολύ αδύναμη και ότι τα κατεστημένα συμφέροντα δημιουργούσαν ανυπέρβλητα εμπόδια.

• Το ΔΝΤ λειτούργησε με τη λογική πως τα κράτη της ζώνης του ευρώ πρέπει να αντιμετωπίζονται διαφορετικά σε σχέση με τα κράτη που δεν είναι μέλη της Ευρωζώνης.

• Το Ταμείο βρέθηκε απροετοίμαστο στη συνεργασία με τους Ευρωπαίους εταίρους. Αν και η τρόικα αποδείχθηκε αποτελεσματικός μηχανισμός στο να πραγματοποιήσει συζητήσεις με τις κυβερνήσεις, το Ταμείο έχασε τη χαρακτηριστική του ευελιξία ως διαχειριστής κρίσεων και λειτούργησε με τρόπο που δημιούργησε υπόνοιες για πολιτικές παρεμβάσεις.

Αξίζει να σημειωθεί πως το ΔΝΤ αναδεικνύει με σαφήνεια ότι η καθυστέρηση της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους λειτούργησε κυριολεκτικά σαν σανίδα σωτηρίας για τις τράπεζες της ευρωζώνης, καθώς την κρίσιμη διετία 2011-2012 η χώρα μας αποπλήρωσε ομόλογα αξίας 50 δισ. ευρώ, τα οποία βρισκόταν ως επί το πλείστον στη δικαιοδοσία ευρωπαϊκών τραπεζών.

Στην έκθεση μάλιστα επισημαίνεται ότι η καθυστέρηση της αναδιάρθρωσης υπονόμευσε τόσο τις προοπτικές ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας όσο και την ίδια την αποτελεσματικότητα του «κουρέματος» του χρέους (PSI) που έγινε το 2012.

Όλα τα παραπάνω δεν διερευνήθηκαν από την χώρα μας παρόλο που είναι πλήρες μέλος του ΔΝΤ, δεν ζητήθηκαν περεταίρω διευκρινίσεις ή και ενδεχόμενες ευθύνες για τα λάθη που ταλαιπώρησαν τον Ελληνικό Λαό τα χρόνια των μνημονίων. 

H έκθεση του Ανεξάρτητου Γραφείο Αξιολόγησης του ΔΝΤ, που καταθέσαμε στα πρακτικά της Βουλής φέρει ημερομηνία 8 Ιουλίου 2016, παρόλο που αναφέρει σοβαρά λάθη από το ΔΝΤ εν τούτοις καμιά κυβέρνηση δεν ασχολήθηκε με αυτή, ούτε των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ (περιλαμβάνεται φυσικά και η ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ) και φυσικά ούτε της ΝΔ.